فشار خون (به انگلیسی: Blood pressure) به مقدار فشاری گفته میشود که توسط خون در جریان، به دیوارهٔ رگ‌ها وارد می‌آید و یکی از علائم حیاتی است. فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یک مایع متحرک است. فشار خون در نواحی نزدیک قلب، بیشتر و نسبت فاصله گرفتن از قلب کم تر میشود.
فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ‌ها زیاد و به رگ‌ها کم میشود. اصولاً فشارخون در بخش‌های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است. معمول‌ترین روش اندازه‌گیری فشار خون به‌وسیله فشارسنج است که با استفاده از ارتفاع جیوه برای اندازه‌گیری فشار خون در حال چرخش در رگ‌ها استفاده می‌کند. با اینکه خیلی از فشارسنج‌های فعلی دیگر از جیوه استفاده نمی‌کنند، فشار خون هنوز در تمام دنیا با mmHg یا میلیمتر جیوه اندازه‌گیری میشود.
بیماری‌شناسی
فشارخون نرمال در انسان در حال استراحت در محدوده ۹۰ الی ۱۲۰ میلی‌مترجیوه (سیستولیک) و ۶۰ الی ۸۰ مم/ج (دیاستولیک) قرار دارد. و فشار خون ۱۲۹-۱۲۰میلیمتر جیوه سیستول و زیر ۸۰ دیاستول مرحله پیش فشار خونی نامیده میشود.و به‌طور معمول اگر فشار خون به صورت پایدار بالاتر از ۱۳۰ سیستول و ۸۰ دیاستول قرار گیرد، پاتولوژی و بیماری محسوب می‌گردد. به عارضه افزایش فشار خون بیش از حد طبیعی، هایپرتنسیون و فشار خون بالا یا پرفشاری خون گفته میشود. همچنین کاهش فشارخون را هیپوتانسیون می‌نامند.
۱۴۰به بالا ۹۰به بالا
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌گردد. در دسته اول علت فشار خون بالا مشخص نمی‌باشد و به صورت اولیه ایجاد شده‌است. در فشار خون ثانویه افزایش فشار خون به دنبال یک بیماری دیگر اتفاق می‌افتد و آن بیماری را می‌توان به عنوان علت افزایش فشار خون در نظر گرفت که در صورت کنترل بیماری اصلی، پرفشاری خون نیز به صورت مناسب تری کنترل می‌گردد.
افرادی که مبتلا به فشار خون بالای اولیه هستند، ممکن است سال‌ها بدون علامت باشند و از بیماری خود اطلاعی نداشته باشند و زمانی متوجه بیماری خود می‌گردند که دچار علائم (مثل سردرد، تاری و اختلال دید، درد قفسه سینه، سرگیجه و تنگی نفس به هنگام فعالیت) می‌شوند که در واقع این علایم عوارض فشار خون بالاست، لذا تنها راهی که می‌توان در زمان مناسب به آن پی برد، اندازه‌گیری دوره‌ای و منظم فشار خون به وسیله دستگاه فشارسنج است.
فشار خون قاتل خاموش
فشار خون بالا در اغلب اوقات علامتی ندارد و بسیاری از مردم برای سالیان زیاد حتی بدون اینکه مطلع باشند مبتلا به این عارصه هستند. فشار خون بالا اگر درمان نشود باعث آسیب به سرخرگ ها و اندام های حیاتی بدن می شود به همین دلیل به آن قاتل خاموش می گویند.
عوامل خطر ایجاد فشار خون بالا
عوامل خطر در ایجاد فشار خون بالا را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:
- سن
- جنس
- وراثت
- چاقی و اضافه وزن
- رژیم غذایی
- دیابت
- کم‌تحرکی
- عوامل اجتماعی و روانی
- دخانیات
- الکل
- مصرف سیگار
- مصرف قرص های ضد حاملگی
- استرس
- حتی نژاد هم در فشار خون بالا موثر است. سفید پوستان نسبت به بقیه بیشتر به فشار خون بالا مبتلا می شوند.
